17e-eeuwse meditatie

Delfts blauw, tinnen kannen, linnen tafellakens: de sfeer in de stillevens doet direct denken aan de 17e eeuw. Geen sprankje 21e eeuw is er te zien in de werken van Jeroen Luijt. De Amsterdamse fotograaf raakte geïnspireerd toen hij in het oude centrum van Amsterdam kwam wonen. Dat resulteerde in een serie stillevens die inmiddels vele muren siert en waar hij zelfs internationale erkenning voor kreeg.

door Redactie

“Mijn achtergrond ligt in de IT”, vertelt Luijt. “Ik heb de opleiding interactieve media gevolgd, maar was er na een aantal jaren werken in die branche volledig klaar mee.” In 2015 gooide hij het roer rigoureus om. “Ik zegde mijn veilige IT-baan op, ging een opleiding volgen aan de Fotoacademie, en kwam bij Gallery Color werken. Tegelijkertijd ging ik de straat op om mensen te fotograferen.” Tijdens een van die tochten belandde hij in het Rijksmuseum, waar hij de prachtige stillevens van Hollandse meester als Willem Kalf en Claesz Haeda zag. “Het kwam direct bij me binnen”, vertelt hij. “ Sindsdien werk ik uitsluitend vanuit mijn eigen studio thuis. Ik merk dat het proces van het maken van een stilleven me heel veel rust geeft. Het werkt als een soort meditatie.” Luijt merkte dat hij veel sneller een idee kreeg bij het maken van een stilleven. “Blijkbaar wil ik niet met mensen werken op een foto”, lacht hij.

Voorbereiding

Het belangrijkste van Luijts stillevens zit hem in de voorbereiding. “Ik moet zo’n werk binnen een dag schieten, anders bederven de verse onderdelen in het beeld.” Hij bedenkt meestal eerst de compositie zonder de dagverse producten. “Ik struin heel veel markten en kringloopwinkels af, op zoek naar geschikt materiaal. 17e-eeuwse vazen vind je overal, en al zijn ze meestal nep, dat maakt voor het beeld niets uit. De fazant die ik in dit stilleven gebruikte, heb ik in Noord bij de IJhallen op de kopt getikt. Zo verzamel ik alle ingrediënten bij elkaar.” Vervolgens bepaalt Luijt het licht. “Meestal is dat maar één lamp, net zoals de oude meesters gebruikten. Af en toe wil ik nog weleens een spiegeltje gebruiken om een detail op te lichten.”

Is het werk van Luijt vooral esthetisch? “In de basis wel”, legt hij uit. “Ik vind het heerlijk om een stilleven op te bouwen qua kijkrichting, compositie en verlichting.” Tegelijkertijd zit er wel degelijk inhoud in zijn werken. “Net als in de 17e-eeuwse stillevens zit er de nodige symboliek in. De gerangschikte producten zijn metaforen voor het leven.” Luijt vertelt er bewust niet bij waar die symboliek precies in zit en wat hij ermee bedoelt. “Ik vind dat iedereen dat voor zichzelf moet uitmaken. Ik stop er iets in, en de kijker haalt eruit wat hij eruit wil halen.”

Kleurtinten

Naast zijn rijke barokke werken onderzoekt Luijt ook een heel andere kant van de stilleven fotografie: minimalisme. “Mijn klassieke werken zijn echt paletten waarop overal wat te zien is”, legt hij uit. “Bij de moderne stillevens is dat juist omgekeerd. Ik neem een voorwerp als uitgangspunt, en plaats dat in een lege ruimte met wat kleurtinten.” Het werk moet volgens Luijt vooral triggeren. “Mensen moeten twee of drie keer naar een foto kijken voordat ze weten wat ze zien. En ik wil ook graag een foto met een knipoog maken, er zit regelmatig een grapje in.”

Naast het maken van stillevens werkt Luijt vier dagen per week bij fotolab Gallery Color in Amsterdam. “Voor mij een perfecte combinatie. Ik ontmoet de beste fotografen, en kan met hen sparren over hun en mijn werk. Ook heb ik een enorm netwerk opgebouwd in de kunstscene. De drempel is voor mij lager geworden om te mogen exposeren in diverse galeries.” Binnen het bedrijf kan hij het proces van afdrukken en inlijsten ook heel direct aansturen. “Mijn collega’s weten inmiddels precies hoe ik mijn afdrukken wil hebben”, lacht hij. Door zijn opgedane kennis heeft hij een streepje voor bij de fotografen die met Gallery Color werken. “Vaak vragen ze naar mij, omdat ik veel praktijkervaring heb met het maken van exposities en ingelijste afdrukken.”

Kick

Dit jaar exposeerde Luijt voor het eerst op de Affordable Art fair in Amsterdam. “Ik hing op de stand van de Amsterdam Light Gallery, onderdeel van Gallery Color. “Om mijn werk daar zo groot aan de muur te zien hangen vond ik echt een kick. De kleuren en details komen op die manier nog mooier uit, en duizenden mensen zien mijn werk.” Luijt is van plan om het komend jaar nog meer klassieke stillevens te maken. “Ik vind het heerlijk om te doen en blijkbaar vinden de mensen het ook de moeite waard.”

Gallery Color

Lab: Losplaatsweg 22, 2201 CV Noordwijk
Office/gallery/showroom: Middenweg 105-107,
1098 AH Amsterdam
020-8208788
www.gallerycolor.nl