De Uniqball

Uniqball statiefkop

Tegenwoordig verwachten we vooral vernieuwing van de kant van de elektronica, maar zo nu en dan laat iemand zien dat er ook op het gebied van de mechanica nog wel winst valt te behalen door een slim ontwerp te bedenken en uit te voeren. De Hongaarse UniqBall is zoiets, en nieuw ontwerp voor een statiefkop.

Snel of precies

Bij statiefkoppen kun je kiezen uit een balhoofd of een drieweg-systeem. Het voordeel van een balhoofd is de snelheid, maar het nadeel is het gebrek aan stuurbaarheid. Staat de horizon recht, maar wil je de opname toch wat hoger richten, dan is het maar de vraag of je de horizon wel recht zult houden. Bij een driewegsysteem zijn er veel opties, van snel te verstellen systemen tot heel nauwkeurig via schroefdraad in te stellen koppen zoals de Kubussen van verschillende merken. Wel geldt een beetje: hoe nauwkeuriger hoe trager. De UniqBall zoekt een middenweg en probeert snelheid met nauwkeurigheid te combineren.

Uitvinders

De Uniqball zo als die nu te koop is, is een industrieel vervaardigde versie van een eerder ontwerp zoals dat door Balázs Kármán, László Novák is gemaakt voor hun natuurfotografie, waarbij ze vooral foto’s wilden maken van vliegende vogels. Het prototype is verder uitgewerkt tot het huidige product dat in twee maten, als de UHB 35 en de UHB 45 te koop is. De UHB 35 wordt aangeraden voor objectieven tot maximaal 400 mm en niet veel zwaarder dan 3 Kg. De UHB 45 is bedoeld voor echt zware objectieven en camera’s.

Dubbel

Eerst lijkt het alsof de UniqBall gewoon uit twee in elkaar gemonteerde ballen bestaat. De buitenste bol, in rood uitgevoerd, werkt als een gewoon balhoofd. Een simpele handel is bedoeld om deze bal los en vast te zetten. Weinig kracht is er nodig voor het vastzetten, afhankelijk van het gewicht van de camera. Als je dat wilt kun je de kop dan zelfs helemaal opzij draaien voor het verticaal gebruiken van de camera. Maar dan doe je het systeem te kort. De buitenste bal bevat namelijk ook een waterpas en kan snel uitgelijnd worden. Vervolgens kun je dan gebruik gaan maken van de mogelijkheden die de binnenste bal je biedt. Deze wordt los en vast gezet met de rode schroef bij de camerabevestiging. Die binnenste bol kent namelijk wat minder vrijheden dan de buitenste, waardoor de horizon altijd gehandhaafd blijft: de camera kan wanneer de binnenste bol wordt vrij gezet alleen voor- en achterover versteld worden, en de camera kan ronddraaien. De rand van de rode buitenbol bevat zelfs een graden indeling als je panorama’s wilt maken. Alle bewegingen lopen mooi soepel maar stroef genoeg om ongewilde verstellingen te voorkomen. De camera tenslotte wordt met een standaard Arca snelkoppeling op de kop bevestigd. De snelkoppelplaat wordt vastgeklemd en kan er niet uitglijden dankzij twee beveiligingen. Ook voor video-opnames kan de UniqBall gebruikt worden, wanneer de binnenste bol wordt los gezet kan de camera horizontaal en verticaal bewegen, maar blijft wel altijd keurig horizontaal.

Onopvallend

Het bijzondere van de kop valt niet direct op, dat vind ik ook wel mooi. En iedere fotograaf zal zijn of haar eigen wensen hebben op gebeid van het werken met een statief. Voor mij lijkt dit een ideale combinatie, eerst gemakkelijk en snel de horizon goed zetten en vervolgens toch de vrijheid hebben om soepel een andere beeldkeuze te maken.
Meer informatie op de website van de makers.