Wat is documentaire fotografie?
Vandaag de dag krijgen kranten veel beeldmateriaal van evenementen en rampen gratis toegestuurd door toevallig aanwezigen. Actueel beeld van de werkelijkheid dat eigenlijk het werkterrein van de fotojournalist had moeten zijn. De fotojournalist wordt alleen nog gevraagd voor de betere foto en foto’s die dienst doen als achtergrondinformatie of sfeertekening. Bijkomend probleem is dat wij een gedegen opleiding tot fotojournalist niet kennen. AKV St. Joost in Breda biedt als enige een tweejarige Masteropleiding Documentary Discourse. Ben je dan na beëindiging documentair fotograaf? Maar wat is documentaire fotografie überhaupt?
Adler, Rusland 2011. © Rob Hornstra
Niet gedifinieerd
Het antwoord op de vraag ‘wat is documentaire fotografie?’ is tot op heden nog niet gedefinieerd. De opleiding tot fotograaf vindt in Nederland plaats bij particuliere organisaties en aan kunstacademies. Niet, zoals bijvoorbeeld in Denemarken, als onderdeel van de opleiding journalistiek. De Nederlandse opleidingen leveren jonge mensen af die mooie dingen doen met behulp van een camera, zij zijn fotograaf of kunstenaar of beide, maar welke zijn de fotografen die in aanmerking komen voor de awards?
Werkelijkheid
Documentaire fotografie gaat over werkelijkheid. Maar over welke werkelijkheid? En hoe? Niemand ziet of beleeft de werkelijkheid zoals een ander, ieder mens heeft zijn of haar eigen werkelijkheid. De werkelijkheid van de kunstenaar, zoals die van Joop Conijn, die met een houten auto reisde en een van de sprekers was tijdens de discussie bij Fotodok? Of die van Bert Verhoeff, gelauwerd fotojournalist, maker van een aantal boeken en nu op de shortlist met zijn boek NL voor de Dutch Doc Award 2014?
Discussies en theorieën volgen elkaar op maar een duidelijke definiëring lijkt vooralsnog ver weg. Bert Verhoeff: ”De moeilijkheid met een definitie van documentaire fotografie is dat zodra je een grens trekt – bijvoorbeeld het geen kunst mag zijn – dat dan meteen de halve fotografenwereld met elkaar over straat rolt. Daarom denk ik maar: het is een project waar je lang over doet en diepgaand het onderwerp induikt. En laat voor de rest maar 1000 bloemen bloeien.”
Discussieer hieronder mee over wat volgens u documentaire fotografie inhoudt
Een uitgebreidere versie van dit artikel staat in Pf 4. Bestel hem hier.
