Het Nikon1 systeem neemt een nogal eigenzinnige plek in binnen het fotografische landschap. De sensor in het systeem meet slechts 1 inch, 13 bij 9 mm voor ons metrische systeem, en dat is niet echt groot. Dat heeft veel nogal negatieve reacties tot gevolg, als je tijd over hebt en op een cameraforum op het internet rondkijkt kun je er in zwelgen. De nieuwe J3 heeft het aantal pixels op de sensor ook nog naar een hoger aantal, namelijk 14 miljoen gebracht. Voor mij had dat niet gehoeven, maar druk vanuit de consument, en de techniek die de chips op een steeds kleinere schaal maakt zal er wel aan ten grondslag liggen.
Die 14 miljoen pixels hebben natuurlijk zin, je krijgt er grotere bestanden van met een gedetailleerdere weergave. Je krijgt ook iets meer ruis, en dat is het zwakke punt van een systeem dat bouwt op een kleine sensor. Bij de J3 is die ruis zelfs in de opnames die gemaakt zijn bij de laagste gevoeligheid, dat is ISO 160, al zichtbaar zonder overigens op te vallen of storend te zijn. Bij ISO 1600 begint het wel echt zichtbaar te zijn, de hoogste gevoeligheid van ISO 6400 is dan tenslotte voor noodgevallen. Daarbij ligt de tolerantie voor ruis ongetwijfeld bij iedereen wat anders, ik lig er niet zo snel wakker van, het is altijd nog een veel beperkter zichtbaar onderdeel van de digitale foto dan de korrel van de analoge fotografie was. Je kunt de ruis zelf ook beoordelen op de opnames van de testkast, die in volle resolutie te bekijken is. De J3 is in de Nikon1 reeks de ‘eenvoudige’ camera, waarbij het scherm achterop ook als zoeker dient. Ik kan daar wel mee overweg, maar echt handig is het uiteindelijk niet, behalve waar het gaat om onopvallend fotograferen. Wat bij de J3 is gebleven is ook precies wat het Nikon1 systeem bijzonder maakt en dat is de hoge snelheid. De AF werkt snel door de fase detectie op de sensor, en met maximaal 60 beelden per seconde is daar alleen de buffer de beperking. Video hoort uiteraard tot de opties, en nog wat aardige opties voor de beginnende gebruiker. De instellingen voor P, A, S en M zitten dan weer wel in het menu, want er is maar één knop om keuzes te maken, en die zijn van een andere orde.
Naast nieuwe camera’s levert Nikon ook regelmatig nieuwe objectieven voor het Nikon1 systeem, en inmiddels is het 32 mm f/1,2 objectief beschikbaar. Met een beeldhoek die overeenkomt met 86 mm op kleinbeeld is dat een mooi portretobjectief, waarbij de hoge lichtsterkte gebruikt kan worden om de scherptediepte tot een beperkt bereik terug te dringen. Het is een objectief waarvan de doorsnee groter is dan de hoogte van de J3 body, de zonnekap is nog iets ruimer van afmetingen. Ook de prijs van het objectief is overigens hoger dan die van de camera, maar dat is op zich niks bijzonders. Bij ISO 160 als ondergrens lijkt het gebruik van die opening in de zon niet aan de orde, maar de sensor levert een kortste belichtingstijd van 1/16.000 ste seconde, en dan kom je toch een heel eind. Het is ook wel een goed objectief, voor de scherpte in het centrum maakt het gekozen diafragma niet echt uit, de hoeken zijn net wat minder. Zeker bij de grote openingen lijkt het beeld naar de randen toe een beetje overstraald. Bij f/4 is de kwaliteit op z’n hoogst, vanaf f/8 slaat de diffractie toe. De kleinste opening is toch nog f/16, maar zelfs f/11 zou ik al niet meer gebruiken. Omdat het mogelijk is de camera helemaal zonder geluid te laten fotograferen heb je bij portretopnames het aardige bij-effect dat de persoon die je fotografeert niet merkt wanneer je op de knop drukt, ook al omdat die slechts weinig hoeft te worden ingedrukt om een foto te maken. Ook het diafragma staat gewoon op de werkopening, er is dus niets te zien of te horen wanneer je een foto maakt. De keerzijde is dat je zelf ook niet echt merkt wanneer er een foto gemaakt wordt. Natuurlijk is die hoge lichtsterkte bedoeld om fotograferen met minder scherptediepte mogelijk te maken, en dat is dan ook het geval. Maar door de kleinere afmetingen van de sensor wordt het effect niet zo overdreven, de voorbeelden van een portretopname zijn gemaakt bij f/1.4. De boomstammen die bij f/4 zijn gefotografeerd laten zien dat wat meer scherptediepte ook wel eens goed uit kan pakken, want die zijn scherp van voor tot de rand opzij.
De foto’s in onderstaande gallery zijn ook in hogere resolutie te bekijken.
