Het lag in de lijn van de verwachting dat de opvolger van de D700 eenzelfde sensor zou krijgen als de Nikon D4. Maar dat pakte anders uit. Nikon besloot de Nikon D800 uit te rusten met een sensor met maar liefst 36,3 miljoen pixels. Daarmee slaat de Nikon D800 een brug tussen kleinbeeld en middenformaat.

Bij de Nikon D800 gaat de meeste aandacht nog steeds uit naar het aantal pixels. Logisch op zich, want het is voor het eerst dat zoveel pixels in een kleinbeeldcamera zitten. Canon en Nikon hebben daarmee een beetje stuivertje gewisseld. De EOS 5D Mark II troefde de D700 toentertijd af met het aantal pixels én de videomogelijkheid. Nu heeft de D800 meer pixels dan de Canon EOS 5D Mark III en minstens zulke uitgebreide filmopties.

Nikon gaat misschien nog wel verder op het gebied van film. Hoewel Nikon met de D90 de eerste fabrikant was met video in een DSLR, hadden ze toch even het nakijken bij Canon. Met de Nikon D800 is dat helemaal weer goed gemaakt. Zo kan de Nikon D800 een schoon HDMI signaal versturen uit de camera en de Nikon D800 kan bij kunstlicht zelf de frequentie bepalen om een flikkervrij signaal te krijgen. Om het geluid te regelen is de geluidsmeter handig en de koptelefoonaansluiting bewijst eveneens goede diensten. Overigens blijft geluid een heikel punt, doordat de microfoon in de camera zit hoor je het gedraai en geklik aan de knoppen. Een externe microfoon is dus nog altijd een must. Op het gebied van video is er al met al weinig tot niets te klagen.

Dat geldt ook voor de bediening van de camera. Daar wijkt de Nikon D800 niet echt af van de Nikon D700, maar er zitten stiekem toch een hoop kleine verbeteringen in die het leven nog wat aangenamer maken. Zo heeft de zoeker nu een 100% beelddekking en kan daar een virtuele waterpas in getoond worden. Dat is erg handig. De autofocus, allesbehalve slecht bij de voorganger, is in de D800 nog beter geworden. Het is eenzelfde systeem als die van de Nikon D4 en het is een genot om mee te werken. Gebleven is de compacte behuizing, die ook nog eens iets lichter is geworden.

De Nikon D800 lijkt daarmee een ideale reportagecamera, die net als de D700 populair kan worden bij onder andere fotojournalisten. Minpunt kan wel de opnamesnelheid zijn, die is met vier beelden per seconde net iets te traag wellicht. De Nikon D700 haalde overigens maar een beeld per seconde meer. Je kunt de beeldsnelheid verhogen met de optionele grip, maar dan alleen als je in DX-formaat maakt en je dus inlevert op de groothoek.

De lagere snelheid heeft alles te maken met de vele pixels op de sensor van de Nikon D800. Er moet heel wat data verstouwd worden. Ook bij het kopiëren van de foto’s naar de computer. Dat zal voor fotojournalisten die snel moeten werken ook wel een beperking kunnen zijn. Daar staat tegenover dat je wel flinke uitsnedes kunt maken, met voldoende resolutie.

Maar wie geen haast heeft, biedt de Nikon D800 een prachtig resultaat. De bestanden die de camera produceert zijn van een heel hoog niveau. Het dynamisch bereik is reusachtig groot. Een zwaar onderbelicht bestand kan bij lagere gevoeligheden vrijwel straffeloos weer opgehelderd worden. Bij hogere gevoeligheden blijft het dynamisch bereik hoog. Dat is biedt een goede basis voor verdere verwerking van de foto’s. De gevoeligheid is hetzelfde als bij de Nikon D700, maar naar mijn idee presteert de Nikon D800 wel beter bij hogere gevoeligheden dan zijn voorganger. ISO 6400 is nog altijd geen enkel probleem, ook ISO 12800 zou ik zo durven gebruiken. Helemaal als een foto niet zo groot gebruikt gaat worden, bij het kleiner maken wordt een hoop ruis weggerekend. Met zo’n hoge resolutie krijg je heel veel details, het blijft indrukwekkend wat je allemaal kunt zien. Beoordeel zelf de kwaliteit door de ISO reeks van de Nikon D800 bij volle resolutie te bekijken, zowel een omgezet NEF bestand als de JPEG rechtstreeks uit de Nikon D800.

De beeldkwaliteit van de Nikon D800 is al met al indrukwekkend. Er zit wel een keerzijde aan. Je krijgt de hoge kwaliteit alleen als je hele goede objectieven gebruikt. Dat geldt met de Nikon D800E overigens nog sterker, omdat daar het anti-aliasing filter ontbreekt en de scherpte dus nog hoger ligt. Tijdens de test had ook de AF-S VR Micro-Nikkor 105mm f/2.8G IF- ED het vrij moeilijk in combinatie met de Nikon D800. Daar komt bij dat je iedere fout ziet. Heb je net op het verkeerde punt scherp gesteld, dan zie je dat gelijk als je inzoomt. Hetzelfde geldt voor lensfouten en bewegingsonscherpte. Alles zie je. Het is de vraag of de Nikon D800 wat dat betreft kan wedijveren met middenformaat. We gaan nog een vergelijkingstest doen met de D800E en middenformaat om dat te onderzoeken.

Waar Canon de EOS 5D Mark III als een echte allround camera in de markt zet, kiest Nikon met de D800 toch meer voor een niche. Dat zal een aantal fotografen die graag met de D700 werken wellicht teleurstellen. Wie echter de behoefte heeft aan een hoge resolutie, die ook bij hogere gevoeligheden nog uitstekend presteert heeft aan de Nikon D800 een dijk van een camera.

Een uitgebreider testverslag van de Nikon D800 is te lezen in Pf nummer 5, dat eind mei 2012 verschijnt.

In onderstaande gallerie zijn enkele testfoto’s te bekijken die met de Nikon D800 zijn gemaakt. Deze testopnames van de D800 zijn ook in hogere resolutie te bekijken.