Je kon de afgelopen tijd geen technologie of foto website openen of er stond het verhaal over de Lytro camera, een ‘lightfield camera waarvan de opvallendste eigenschap is dat je achteraf kunt kiezen waar je de foto scherp wilt hebben. Het is een techniek die overigens al minstens een eeuw geleden, maar dan in een analoge vorm, werd bedacht, maar inmiddels zijn er de door de computertechniek mogelijk gemaakte rekenmethodes die een dergelijk idee pas echt goed uitvoerbaar en toepasbaar maken. Naast de Lytro is er een een Duitse versie, de Raytrix die gezien de uitvoering en de mogelijkheid om objectieven van verschillende hoogwaardige makers te gebruiken vast veel duurder zal zijn, en ook eerder op de zakelijke en wetenschappelijke gebruikers markt mikt, dan de Lytro die duidelijk de consument als doelgroep heeft.
Simpel
De Lytro heeft een groot voordeel, hij is buitengewoon eenvoudig te bedienen, er is feitelijk niets in te stellen, alleen de zoomlens kan gebruikt worden om de uitsnede te bepalen. Omdat er niet scherp gesteld hoeft te worden, het kan ook niet, is er nauwelijks vertraging tussen het indrukken van de ontspanknop en het feitelijk gemaakt worden van de foto. Op het scherm achterop kan na het maken van de foto gekozen worden voor het scherptepunt, maar dat kan ook op de websites waar je de foto’s, via de eigen server van Lytro laat zien. De camera’s van het Duitse bedrijf Raytrix gebruiken een systeem met een veel hogere resolutie en een grotere sensor. Ook hebben ze een veel gunstigere verhouding tussen het aantal pixels op de sensor en het aantal pixels in het eindresultaat. Want dat verlies aan resolutie is waarschijnlijk het grootste bezwaar dat tegen deze techniek in te brengen is.
Plenoptik
De officiële naam voor dergelijke camera’s is Plenoptisch, maar de bedenker van de Lytro heeft de naam Lightfield geïntroduceerd, en dat is wel terecht omdat zijn systeem eigenlijk een bepaald soort plenoptische camera is, er zijn meer mogelijke constructies en uitwerkingen mogelijk. De systemen van Lytro en Raytrix maken gebruik van een gewone sensor, maar op enige afstand daarvoor ligt een laag microlenzen. Die hebben in principe hetzelfde diafragma als het hoofdobjectief, vandaar ook de constante lichtsterkte van het Lytro zoom-objectief over het hele bereik. Elke microlens levert een iets andere afbeelding aan een groepje pixels erachter. Uit de verschillen kan dan doormiddel van een stevig computer programma van alles worden afgeleid of berekend. Scherp of onscherp, maar ook afstandsverschillen kunnen berekend worden, zodat er ook 3D informatie uit die ene opname gehaald kan worden. Of het in consumenten kringen iets zal worden is de vraag, maar technische en wetenschappelijke toepassingen, net als in het security bereik zijn er ongetwijfeld.
Bijgaand een afbeelding uit de folder van Raytrix, die weliswaar wat vereenvoudigd, maar toch wel redelijk helder laat zien wat het achterliggende idee is.