Het behoud van je archief
Een groot probleem voor fotografische archieven is de houdbaarheid. Dat geldt voor het materiaal bij analoge fotografie, dat geldt voor de digitale opslag bij digitale fotografie. Maar naast de opslag, die door een rigoreus back-up beleid redelijk veilig te krijgen is, is er het andere probleem, en dat is het bestaan van allerlei bestandsformaten. Er zijn een paar formaten die echt volkomen open en gestandaardiseerd zijn.
JPEG en TIFF zijn dat.
JPEG met handige compressie om de omvang van de bestanden te verkleinen, en de manier waarop alle informatie over de foto in het bestand wordt opgeborgen ligt ook helemaal vast, en er is geen gebrek aan programma’s die die informatie kunnen lezen. Het feit dat de bestanden in de vorm van 8-bits informatie met compressie worden opgeslagen is een beperking, maar ik vind dat voor de meeste foto’s JPEG het ideale opslag formaat voor de lange termijn.
TIFF is feitelijk hetzelfde, alleen dan zonder compressie, maar in zijn universaliteit komt het overeen met JPEG. Het ontbreken van de compressie kun je als voordeel zien, maar de grotere omvang van de bestanden en de opslag plus back-up zie ik als een overwegend bezwaar om alle bestanden in TIFF-formaat te bewaren, zeker wanneer je voor 16-bits TIFF zou kiezen.
Wil je foto’s voor lange termijn opbergen zonder toekomstige problemen, dan zijn dit de formaten om voor te kiezen.
RAW
Maar RAW is natuurlijk het handigste formaat om mee te werken, betrekkelijk gering van omvang – vergeleken met 16-bits TIFF -, terwijl het feitelijk meer informatie bevat. Het echte probleem is dat er heel veel soorten RAW-bestanden zijn, een nachtmerrie voor het archief en de software om ze mee te bekijken en bewerken. Voorlopig wordt dat opgelost door het programma dat je ervoor gebruikt, maar in elk geval de aanpassingen zijn opgeslagen op een manier die alleen door het betreffende programma gelezen kan worden. Houdt het programma op te functioneren, dan heb je dus een probleem. Gebruikers van Apple’s Aperture hebben inmiddels te horen gekregen dat er onzekerheid is op dit gebied, niemand kan nog iets zeggen over de mogelijkheden van het nieuwe programma van Apple om oude informatie in te lezen en te interpreteren. En het is voor veel gebruikers van Photoshop of Lightroom een reden om het abonnementsmodel af te wijzen, immers wanneer je je abonnement beëindigd verlies je de toegang tot de informatie die alleen door de betreffende software kan worden ingelezen. Adobe heeft inmiddels laten weten dat bezwaar grotendeels te ondervangen door de mededeling dat Lightroom vanaf versie 5.5 na beëindiging van je abonnement gedeeltelijk zal blijven functioneren. De bibliotheek inclusief exportopties, maar ook de boeken bijvoorbeeld blijven beschikbaar, daar is immers ook veel werk in gestoken. Uiteraard raak je wel iets kwijt, en dat is de mogelijkheid om de ontwikkel module voor geavanceerde aanpassingen te gebruiken, en ook de kaart-module zal niet meer functioneren.
Een oude en totaal onbruikbaar geworden CD.
En wat is er mis met DNG, de ‘open’ standaard voor RAW-bestanden van Adobe? Die zijn in vrijwel elke RAW-editor te openen, kunnen de ‘edits’ van andere editors meenemen in het bestand (en niet in een sidecar-bestandje) en kunnen ook nog een checksum bevatten op de digitale betrouwbaarheid van je file. RAW files laten zich redelijk eenvoudig omzetten naar DNG en blijven als RAW bestanden compleet lossless. Voor de liefhebbers van het bewaren van het enig echte originele RAW-bestand: je kunt dit bij de conversie zelfs in het bestand embedden…
http://helpx.adobe.com/photoshop/digital-negative.html
DNG is helaas nog steeds geen omarmde standaard. Er is dus geen enkele garantie dat dit in de toekomst wel zo is en dus ook geen garantie dat je in de toekomst je DNG bestanden wel kunt lezen.
DNG is misschien geen standaard maar wel open en veel meer ‘standaard’ dan elke RAW-versie die nu beschikbaar komt bij iedere nieuwe camera. Ik heb nog een stapeltje Photo-CD’s liggen. Ook een standaard die inmiddels overleden is. Dus de ultieme garantie heb je vermoedelijk nooit.
Bewaren in TIFF (zelfs in 16bits PhotoPro) levert hoe dan ook slechts een ‘bewerkte kopie’ op van je RAW bestand.
Na een aantal gesprekken met fotografen die DNG hebben omarmd en de keuze van bijvoorbeeld Leica om DNG als ‘native format’ te kiezen stellen me in ieder geval voorlopig wel gerust dat ik mijn bibliotheek in DNG kan bewaren. Het is in ieder geval een format dat een discussie waard is…
De vlek op de getoonde CD wil helemaal niet zeggen dat de CD onbruikbaar is. Een CD en DVD werken vanuit het midden naar buiten. Het is dus heel goed mogelijk dat minstens de helfs van de data gewoon beschikbaar is.