Beeldgebruikers roepen de laatste tijd moord en brand. Getty Images stuurt namelijk op grote schaal naheffingen vanwege onrechtmatige publicaties van stockfoto’s. Staat het bedrijf hiermee in zijn recht? Of kruipt de beeldgebruiker terecht in een slachtofferrol?
Afgelopen maand werd Getty Images in een kwaad daglicht gesteld in het consumentenprogramma Radar van Tros. Het stockbureau werd neergezet als een bedrijf dat een vooropgezet plan heeft om snel geld te verdienen, en wel aan bedrijven die foto’s van Getty Images gebruiken zonder daarvoor te betalen.
Tot nu toe zijn zo’n 3.000 brieven verstuurd aan degenen die onrechtmatig gebruik hebben gemaakt van stockfoto’s uit de database van Getty Images. In de uitzending komen verschillende ‘gedupeerden’ aan het woord die zo’n brief hebben ontvangen.
Opvallend is dat beeldgebruikers in de uitzending als slachtoffers worden neergezet en Getty Images als een slinks bedrijf dat op eenvoudige wijze geld probeert af te troggelen. De hoge naheffingen worden breed uitgemeten, terwijl men nauwelijks ingaat op de wijze waarop de beeldgebruikers fout zaten door zomaar foto’s van internet af te halen.
Auteursrecht
Of je nu beeldmateriaal gebruikt voor een afstudeerproject of voor een bedrijfswebsite, je hebt altijd te maken met het auteursrecht van de beeldmaker. In een reactie op de uitzending stelt Getty Images: “Het is belangrijk om vast te stellen dat het ongeoorloofd gebruik van onze beelden in strijd is met de Auteurswet 1912 en soortgelijke wetgeving in andere rechtsgebieden, waardoor Getty Images gemachtigd is wettelijke vervolging in te stellen.”
Ook in de Algemene Voorwaarden van de FotografenFederatie valt te lezen dat elk gebruik van een fotografisch werk dat niet is overeengekomen, wordt beschouwd als een inbreuk op het auteursrecht van de desbetreffende fotograaf.
De naheffingen van Getty Images komen zowel op de gedupeerden als de aangehaalde advocaten in de uitzending over als eenvoudige geldklopperij. Zo denkt advocaat Teun Burgers van advocatenkantoor Cordemeyer & Slager dat de kassa van Getty Images niet bij de verkoop van licenties, maar bij de schikkingen staat. Overigens ziet men over het hoofd dat een stockbureau als Getty Images optreedt in het belang van de fotograaf.
In een reactie op de uitzending stelt het stockbureau dat aangesloten fotografen verwachten dat zij betaald krijgen als hun werk voor commerciële doeleinden wordt gebruikt. Getty Images gaat daarom actief na of het werk van fotografen zonder toestemming wordt gebruikt. “Ons einddoel is altijd dat onze fotografen erop aankunnen dat zij compensatie krijgen voor hun werk. Indien wij hen hiervoor niet betalen, wordt hun broodwinning bedreigd.”
In de uitzending stelt advocaat Nanda Ruyters van Bright advocaten dat Getty Images alleen de rechten op het beeldmateriaal heeft als de fotograaf deze heeft overgedragen aan het stockbureau en dat zij graag het bewijs ziet van deze overdracht. Overigens gaat Ruyters daarbij voorbij aan de voorwaarden van Getty Images, waarin staat dat zij het exclusieve recht bezit om het aangeboden beeldmateriaal te verkopen. De fotograaf geeft hiervoor toestemming bij registratie, maar behoudt wel het copyright op het bewuste beeldmateriaal. Als exclusieve distributeur van de stockfoto’s in haar archief is Getty Images in staat op te treden tegen onrechtmatig gebruik van foto’s.
Naheffingen
De dreigende wijze waarop Getty Images ongeoorloofde publicaties aanpakt, kan natuurlijk ter discussie worden gesteld. Afgezien daarvan is het in de wereld van de stockfotografie overigens niet meer dan normaal om een naheffing te sturen bij onrechtmatig gebruik van beeldmateriaal. Zo spreken de Nederlandse stockbureaus Hollandse Hoogte en het ANP over inbreuk op de intellectuele eigendomsrechten van de fotograaf.
Haal je een foto van Hollandse Hoogte van internet af en gebruik je deze bijvoorbeeld voor een reclamecampagne zonder daarvoor te betalen, dan rekent het stockbureau tenminste driemaal de gebruikelijke vergoeding voor dit doeleinde met een minimum tarief van €250. Ook ANP Photo hanteert deze regels en tarieven, die deels zijn gebaseerd op de Algemene Voorwaarden van de FotografenFederatie. Afhankelijk van het doel waarvoor de foto is gebruikt, kom je dan al snel uit op hoge naheffingen.
Opvallend is dat advocaat Ruyters een boete van Getty vergelijkt met het aankopen van beeldmateriaal bij iStockphoto. Zij stelt: “De bedragen zijn heel anders dan gebruikelijk is in de markt. Als je een foto aankoopt bij iStock of een ander bedrijf, dan gaat het om een paar tientjes. En hier gaat het om honderden of zelfs duizenden euro’s die Getty vraagt voor foto’s.” Sowieso al een opmerkelijke vergelijking aangezien Getty Images eigenaar is van iStockphoto. Daarnaast is het ook enigszins appels met peren vergelijken.
Zij plaatst een microstockbureau met een zeer lage prijsstelling tegenover een enorm internationaal bedrijf met prijzen in de hogere regionen van de markt. Daarnaast gaat het bij iStock om enkele tientjes bij de eenmalige aankoop van een foto en bij Getty Images om het aankooptarief plus naheffingen vanwege onrechtmatig beeldgebruik.
Bagatelliseren
Helaas komt duidelijk naar voren dat (stock)fotografie weinig op waarde wordt geschat in de Radar-uitzending. Zo herhaalt presentatrice Antoinette Hertsenberg op neerbuigende toon dat De Jong een naheffing van €1500 kreeg voor ‘die paar foto’s waar zij iets uitgeknipt heeft’. Ook stelt zij in een gesprek met bijzonder hoogleraar Advocatuur Floris Bannier al even laagdunkend dat je in de stockfotografie meestal niet praat over honderden euro’s per foto.
Overigens worden stockfoto’s evengoed in nationale campagnes van miljoenenbedrijven gebruikt met bijbehorende tarieven. In de uitzending worden ook termen als ‘minuscule plaatjes’ en ‘niet heel bijzondere foto’s’ aangehaald in de collectieve aanval tegen de naheffingen van Getty Images.
Het lijkt wel alsof men als tegenargument de gebruikte fotografie zoveel mogelijk probeert te bagatelliseren. Weet je (stock)fotografie niet op waarde te schatten, dan vind je de bedragen natuurlijk al snel te hoog als ervoor moet worden betaald.
goed verwoord. Het lijkt mij heel nuttig Tros Radar met deze reactie te confronteren, als mede de in het programma opgetrommelde advocaten die blijkbaar niet erg goed op de hoogte zijn.
Ik denk dat één van de uitdagingen in heet deze discussie is, dat bedrijven zoals Google een kopie van miljarden beelden opslaan en die gemakkelijk vindbaar zijn. 99,9% van de Internetgebruikers denkt dat ze de afbeeldingen die zij hier vinden, gratis mogen gebruiken.
Een zoekopdracht op ‘Getty Images’ levert bij Google heel veel resultaten op, ruim 1,5 miljard terwijl Getty Images (Nederland) er ruim 2 miljoen zegt on-line te hebben.
Als be-zoeker van Google kun je het kaf dus niet van het koren scheiden en kun je niet zien wat er nu van wie is. Nog groter nadeel, Google geeft op geen enkele (duidelijke) manier aan dat er copyrights rusten op dergelijke beelden. Daar zou bijvoorbeeld ook iets aan gedaan moeten worden.
Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen, Google.NL dus ook. Pak de bronnen dus aan en wijs hen op hun verantwoordelijkheid, dan zien mensen die het écht niet weten die waarschuwingen en weten het vanaf dat moment wel. Pas dan kun je iets doen, niet eerder.
well said
Inderdaad goed verwoord, maar ben het ook eens met Marco, alleen daar kunnen we als stokfotografen ( zelf 3100 beelden in de beeldbank van Getty ) niet op wachten. Het is volkomen terecht dat Getty op deze manier opkomt voor het auteursrecht. Niet alleen de Getty fotografen profiteren van de manier waarop Getty inbreuk aanpakt, ook alle andere fotografen en stockbureau’s. Zo’n programma als Radar heeft wel een enorme educatieve functie, hoe schandelijk het programma ook is samengesteld.
ik vind dat er allereerst eens beter moet worden vorgelicht over copyright en auteursrecht. iedereen weet dat boeken dvd’s etc beschermd zijn maar het www en zijn toegang tot afbeeldingen is vrij nieuw voor een ‘leek’en ik vind dat de mensen die plaatjes zonder licentie gebruiken nu door fotografen worden neergezet als grote criminelen terwijl het meestal niet zo is dat de foto nu echt van zo’n onschatbare waarde is dat ze er zelf ook daadwerkelijk winst mee hebben gemaakt. meestal word het gezien als leuke verfraaing net als een stickertje in een dagboekje, dat de fotograaf daar zelf anders over denkt snap ik. en dat is ook niet aan de orde maar ik vind dat we met zijn allen hier op een normale manier uit moeten komen. als getty of een andere stockfoto bedrijf merkt dat er veel “geplukt” word hadden ze ook dmv eenitem in een programma of krant er aandacht voor kunnen vragen van goh jongens weten jullie eigenlijk wel wat wij doen en hoe hard de fotografen moeten werken en jullie halen er te pas en onpas alles van internet. Ik vind het fijn als GI de belangen van de fotografen hoog in het vaandel heeft staan, maar je merkt aan alles dat dat gewoon een masker is om te verdoezelen dat ze eigenlijk geniepig expres hierop uit zijn. Je zet toch ook geen olifant in een porseleinenkast en vraagt dan vervolgens een schadevergoeding?
Reeds meerdere malen heb ik gemerkt dat journalisten met het grootste gemak foto’s van internet plukken en in hun publicaties gebruiken.
Ik zat vorige week in Kaapstad met een paar journalisten uit Italië, Portugal, Brazilië, Nederland, Duitsland en Finland (geen van allen bananen-republieken) te praten over o.a. de beelden die ik maak van de Volvo Ocean Race. Bijna allen waren van mening dat als ik beelden op Facebook zet, zij deze dan ongestraft mogen gebruiken in hun werk. Immers ik heb die beelden daar bewust neergezet zodat ze gedeeld kunnen worden, zo was de algemene redenering.
Ik heb er geen enkele moeite mee als een zeiler een beeld van mij deelt op zijn prikbord, maar letterlijk een beeld van Facebook plukken en deze elders gebruiken kan en mag gewoon niet.
Met enige moeite wist ik dit groepje te overtuigen, maar als zo’n divers gezelschap journalisten al bijna unaniem Facebook (en waarschijnlijk heel internet) ziet als een vrijplaats, dan vrees ik dat het met ons copyright niet echt goed meer gaat komen.
Op zoek dus naar een ander verdien-model voor hen die leven van de losse verkoop van beeld.
Vorig jaar had ik een zelfde discussie met een journalist. In reactie daarop heb ik hem gevraagd of hij wat gratis teksten wilde vervaardigen voor mijn site en het bedrijf waarvoor ik toen werkte. Dat bleek helaas niet mogelijk, want schrijven was haar beroep, waarop ik vroeg onder welke hoedanigheid zij fotografie kon scharen. Pas toen viel het kwartje bij haar…
De werkwijze van Getty Images is een vorm van geraffineerde oplichterij. Iemand die het copyright schendt is fout, dat is echter geen vrijbrief om mensen “af te persen”. De oplichterstruuk is dat het slachtoffer een gemakkelijke prooi is want hij beseft dat hij fout was en kan daarom makkelijker onder druk worden gezet. De oplichting wordt gelegaliseerd door de redenering dat het slachtoffer het copyright niet had mogen schenden; eigen schuld, dikke bult. Zie meer hier:http://forum.www.opgelicht.nl/viewtopic.php?f=24&t=6832
Beste Ali,
Je schrijf: “Zolang Getty Images zijn gang kan gaan is het maken van websites een hachelijke onderneming, immers een rechtenvrije foto ergens op het internet kan soms toch van Getty Images afkomstig zijn.”
Dat is wel de wereld op z’n kop zetten.
Een foto is pas rechtenvrij als dat expliciet zo vermeld is. Staat het er niet bij dan moet je als websitebouwer er van uit gaan dat je die foto moet betalen.
Volgens