Fotokroniek #12 Bert Verhoeff

maandag 3 februari 2014 – In Fotokroniek #12, gehouden in Pakhuis De Zwijger, legde oude rot in het vak Bert Verhoeff uit hoe hij zijn tien fotoboeken produceerde. Aanvankelijk was hij persfotograaf voor onder andere de Volkskrant en maakte hij foto’s van krakersrellen en verkiezingen. Later legde Verhoeff zich toe op het produceren van boeken.
Hij begon met een boek over de PvdA, De Rode Loper, en zijn laatste boek NL is een zoektocht naar de identiteit van Nederland. Tussendoor maakte Verhoeff tal van boeken die allemaal als rode draad de typische eigen sfeer van Nederland hebben,  zoals Het wonder van Waterland, langs het IJsselmeer en Bij ons in het Gooi. In zijn foto’s kijkt Bert met humor en ironie naar Nederlands kneuterige kleinburgerlijkheid. “Belangrijk is de tweede markt”, is wat Verhoeff het eerst opmerkte over de productie van boeken. Hiermee bedoelt hij de markt van potentiële kopers buiten de doelgroep van de fotografieliefhebbers. Als je een tweede markt kunt aanboren, is het veel beter mogelijk om je boek te verkopen. Samenhangend hiermee legde hij uit dat je beter een smalle groep geïnteresseerden kunt aanboren dan een grote diffuse groep. Zo kon hij zijn boeken over Waterland en het Gooi gemakkelijk verkopen aan de inwoners van die streken. De verkoop ging dan vaak via lokale boekhandelaren en belangengroepen. Vrijwel altijd wil een uitgever boeken in de voorverkoop verkocht hebben omdat hij geen groot risico wil lopen. Daarvoor regelde Verhoeff voorintekening bij de groep geïnteresseerden, zoals de Nescio liefhebbers bij zijn boek De Boomgaard der Gelukzaligen. “De smalle doelgroep heeft een veel grotere betrokkenheid,” legde Verhoeff uit. Veelal heeft de uitgave van een boek ook subsidies en sponsoren nodig en Verhoeff schreef daarvoor een uitgebreid aantal aan, zoals het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en het Mondriaan Fonds, maar ook tal van lokale fondsen en instanties zoals een lokale Rabobank en de Gemeente Bunschoten. Bij het boek over het Gooi legde hij contact met het Singer Museum en regelde daar een betaalde expositie en voorverkoop van een aantal boeken. “Sluit je aan bij een evenement”, is het andere belangrijke advies dat Verhoeff zijn gehoor meegaf. Zo verzon hij dat zijn boek NL goed in het kader van 200 jaar viering van het koninkrijk kon fungeren. Daarom legde hij contact met de organisatie en kon gratis tickets krijgen naar Curaçao om daar foto’s te nemen. Inventiviteit en veel tijd investeren in contacten zijn de sleutelwoorden om een boek uit te geven. Maar over het populaire crowdfunding heeft Verhoeff zijn twijfels. ”Wat je via de website Voor de Kunst kunt doen, kan je ook zelf organiseren, ook als je crowdfunding gebruikt moet je zelf tijd besteden om je doelgroep aan te boren.” Dat het af en toe ook mis kan gaan illustreerde Verhoeff met zijn verhalen over te hoge oplagen die onverkocht bleven liggen en die hij tenslotte aan de ramsj moest verkopen, of die keer dat hij bij uitgeverij Mets & Schilt een boek uitgaf, die failliet ging op het moment dat royalty’s uitbetaald moesten worden.