Fotograaf als roadie: Kollen volgt Rotterdamse bandjes op de voet

Tijdens de Rotterdamse popweek presenteert fotograaf Marcel Kollen zijn fotoboek OFF Rotterdam. Kollen volgde een jaar lang upcoming Rotterdamse bands; hij stond op het podium bij concerten, was te vinden in muziekstudio’s en zocht de bands op in de kleedkamer. Het resultaat is een documentaire in zwart-wit, die het dagelijks bestaan van bands weergeeft. Het bevat minder seks, drugs en rock and roll dan je zou denken.
“Het idee voor dit project ontstond eigenlijk uit een opdracht,” vertelt Kollen. “De band La Boutique Fantastique heb ik een tijdje gevolgd tijdens een concerttoer. Ze gaven optredens in kerken. Dat leverde mooie beelden op. Ik wilde eigenlijk iets met die beelden doen, er een boekje van maken. Maar één band vond ik een beetje karig.”
In Rotterdam bruist het op dat moment van de initiatieven, jonge bandjes zoeken nieuwe manieren om hun muziek te laten horen. In de jaren daarvoor zijn in Rotterdam vanwege bezuinigingen poppodia gesloten. Dat maakt de stad voor grotere bands minder interessant. Voor kleinere bands is het lastiger om zich te profileren.

Kollen vraagt aan de programmeur van Rotown een lijst van meest prominente bandjes van 2014. “Ik ben ze allemaal gaan beluisteren. Als je een jaar een band gaat volgen, moet je hun muziek wel mooi vinden. Je moet het wel een beetje leuk houden voor jezelf,” lacht Kollen. Hij houdt van alternatieve pop/rock. “De bands die ik heb benaderd voor het project reageerden positief.”
Zes Rotterdamse bands en één singer-songwriter doen mee aan het project van Kollen. Hij volgt ze een jaar lang bij opnames in de studio, optredens en oefensessies. “Met de bands heb ik afgesproken dat ik alleen bandgerelateerde zaken fotografeer. Ik kom dus niet bij bandleden thuis. Behalve bij singer-songwriter Mark Lotterman, omdat hij zijn liedjes thuis schrijft.”
In dat jaar maakt hij met de bands heel wat mee. Zo volgt hij een van de bands bij een optreden bij De Wereld Draait door. “Je leert de band in een jaar toch kennen, raakt bevriend. Daardoor word je ook een beetje onderdeel van de band. Bij het opbouwen sjouw je dan ook een gitaar mee. Doordat je mensen leert kennen, weet je ook de gevoelige momenten te pakken.”
Het volgen verloopt natuurlijk, dankzij wederzijds respect. “Natuurlijk mocht ik niet overal bij zijn. Een zangeres wilde bijvoorbeeld niet dat ik bij de opnames voor een nieuw album zou zijn, omdat ze bang was daardoor zenuwachtig te worden. En soms werd ik door een manager gevraagd om even afstand te nemen, bijvoorbeeld vlak voor een optreden.”
Een van de hoogtepunten is het fotograferen tijdens een optreden in Paradiso. “Ik mocht van de band op het podium fotograferen. Ik stond achter het drumstel en zag andere fotograferen vertwijfeld naar me kijken. Hoe kom ik op dat podium, zullen ze hebben gedacht.”

Een ander mooi moment dat Kollen heeft weten vast te leggen heeft te maken met liefdesrelaties tussen bandleden. “Bij een van de bands werd een nieuwe bassist net iets te lang omhelst door de zangeres. Haar vriend, tevens bandlid, zag dat niet zo zitten en trok een fles whisky open. Dat levert een mooi beeld op.”
Het leven van aan de weg timmerende Rotterdamse bands bevat minder seks, drugs en Rock& Roll dan Kollen vooraf had verwacht. “Tja, dat moet ik wel toegeven. Het was redelijk tam. Maar je moet bedenken dat de bands professioneel met het muziek bezig zijn. Ik heb er wel eens naar gevraagd. Een van de bandleden zei dan wel terecht: ‘kantoormedewerkers gaan toch ook niet dronken naar kantoor.’ Misschien gebeurt er meer wanneer bands zijn doorgebroken, dat weet ik niet.”
Het fotoboek OFF Rotterdam bevat naast foto’s ook interviews, verzorgt door popjournalist Jasper Willems. “De interviews zijn een mooie aanvulling, zo ontstaat een compleet verhaal. Het boek bestaat eigenlijk uit drie delen. Het eerste deel bestaat uit foto’s, gedrukt op dikker papier. Tussen de foto’s staan citaten van bandleden. Daarna volgen de interviews. De derde laag wordt gevormd door augmented reality, een toegevoegde werkelijkheid,” legt Kollen uit. “Lezers kunnen met hun telefoon een foto scannen en krijgen dan een videofragment te zien, een audio-track te horen die niet is uitgebracht of foto’s te zien die door de band zelf zijn gemaakt.”

Het boek wordt 13 november gepresenteerd, compleet met optredens van een aantal van de betrokken bands. Dan volgt een expositie (vanaf 28 november) in Posse Espressbar op Katendrecht. En daarna? “Het is even afwachten wat het boek gaat doen. Het lijkt me leuk om een dergelijk project in een andere stad te doen. Misschien in plaats van zwart-wit dan in kleur. Of misschien wordt het idee door een andere partij opgepikt. Stel dat Mojo zegt: ga maar een jaar de beste Nederlandse bands volgen. Dat zou een droom zijn die werkelijkheid wordt.”
Meer informatie: www.offrotterdam.nl.