Onlangs besloot Karin Kramer (1974) de trouwfotografie vaarwel te zeggen. Niet omdat ze het niet meer leuk vond, maar omdat ze niet alles goed kan doen in de beperkte tijd. Want net als veel anderen, is Kramer geen fulltime fotograaf. Ze werkt ongeveer twee tot drie dagen in de week in de fotografie en drie dagen als projectleider bij een uitgeverij. Daar coördineert zij met name de websites voor magazines. De vaste baan wil ze zeker nog niet opgeven. Het is leuk werk en bovendien valt het ondernemen haar toch wel zwaar.

Je hebt heel bewust naast je vaste baan voor een carrière in de fotografie gekozen. Waarom ben je de fotografie ingegaan?
In 2005 ben ik met de Fotovakschool begonnen en ben ik rustig aan begonnen met het opbouwen van mijn bedrijf naast mijn andere baan. Toen ik eenmaal aan de fotografie had geproefd, kon ik het niet meer loslaten. Ik moest er iets mee. Wat ik wel lastig vind is dat de fotografie tegenwoordig een moeilijke markt is. De mogelijkheden om in te stappen voor beginnende fotografen zijn volgens mij nog nooit zo laag geweest. Maar ik wilde wel proberen of ik daar ook een plekje in kon krijgen.

Wat trekt je dan in de fotografie dat je er graag voor een deel je brood mee wil verdienen?
Het zijn toch vooral de mensen die je ontmoet, wat mij aantrekt in de fotografie. Wat dat dan ook is. Ik heb een tijdlang bruidsfotografie gedaan, wat eigenlijk goed liep. Ik had overigens nooit gedacht dat ik het ooit zou gaan doen. Want ik ben niet zo’n ‘trouwmeisje’. Maar je ontmoet zo wel snel mensen. Het feit dat je zo intensief betrokken wordt en je het verhaal dat iedereen wel heeft in een foto kunt vangen, of het nu een trouwreportage of een portretfoto is, dat geeft wel een enorme kick. Als je de techniek eenmaal beheerst, merk je dat fotografie veel meer gaat om omgaan met mensen en een stukje psychologie.

Je zegt dat je eigenlijk niet zoveel met bruiloften van doen hebt, maar je bent het wel gaan fotograferen.
Ja, op een gegeven moment kom je op een punt dat je gewoon gevraagd wordt. Eerst vragen bekenden je en zo zien steeds meer mensen je foto’s en rol je er vanzelf in. Je merkt ook zelf dat het goed gaat. Je moet er wel plezier in hebben, anders is het geen doen. Het was een balletje dat eigenlijk vanzelf is gaan rollen. En uiteraard werk ik niet onder de prijs.

Toch ben je onlangs gestopt met bruidsfotografie. Waarom?
Ik merkte dat ik teveel dingen deed. Ik realiseer me ook dat het een luxeprobleem is, omdat ik ook een vast inkomen erbij heb. Het nadeel van de vaste baan is dat je je niet volledig aan fotografie kunt wijden en dus minder snel groeit. Het voordeel is dat de luxe hebt om te kiezen wat je écht heel leuk vindt en waar je goed in wil worden. Ik maakte al reportages en portretten op het gebied van motorsportfotografie en dat vind ik echt helemaal te gek. Dat is wel voor tijdschriften en van de tarieven word je niet echt blij. Maar het is wel erg leuk om te doen. Dat wilde ik in ieder geval niet opgeven. Daarnaast wilde ik kijken of ik het in mij heb om me te ontwikkelen als portretfotograaf. De bruidsfotografie paste daar niet meer bij. Ook omdat het zoveel tijd kost. Want naast het fotograferen ben ik ook nog wel anderhalve dag tot twee dagen kwijt met kennismaken, foto’s bewerken, album afleveren en meer van dat soort dingen. Bovendien kun je niet overal goed in zijn. Ik geloof natuurlijk, maar dat moet nu blijken, dat het een goede keuze is geweest.

Je bent met de trouwerijen dus eigenlijk vooral gestopt vanwege de tijd, niet omdat je het niet meer leuk vond.
Ik kies natuurlijk wel voor wat ik écht leuk vind. Laat ik het zo zeggen, ik heb ontzettend veel waardering voor de trouwfotografen die zichzelf steeds weer opnieuw kunnen uitvinden en een nieuwe uitdaging kunnen vinden in een bruidsreportage. Onder ons gezegd en gezwegen heeft iedere bruiloft wel redelijk veel dezelfde raakvlakken. Als je fotografeert, ga je weliswaar steeds mee met de emoties van mensen. Maar op een gegeven moment wist ik eigenlijk niet meer wat ik er voor mezelf aan moet toevoegen om het echt heel leuk te houden.

Je richt je nu vooral op motorsportfotografie. Financieel is dat niet de verstandigste keuze zeg je. Waarom dan toch die keuze?
Een motor is iets wat ik zelf erg gaaf vind. Ik rijd zelf ook motor. Zakelijk gezien is het, als je kijkt naar de tijd die je er in stopt en wat het oplevert, inderdaad niet de beste keuze. Zoals je weet staan de tarieven ontzettend onder druk. Maar het is iets dat ik zo verschrikkelijk leuk vind, dat ik het niet kwijt wil. Ik kan die keuzes ook maken.

Je zei net dat het psychologische aspect van fotograferen en het omgaan met mensen je aanspreekt. Dat lijkt me bij het fotograferen van motoren niet echt van toepassing.
Dat is waar. Bij motoren gaat het om vrijetijdsbesteding, het is echt special interest. Er is een groep mensen die dat ook erg gaaf vinden en het ook waarderen. Het is leuk als je de lol van het motorrijden kunt vastleggen.

Naast de motoren fotografeer je ook veel interieurs en dergelijke. Ook daar zie ik weinig mensen in voorkomen.
De tijd die ik nu vrij heb omdat ik ben gestopt met de bruiloften gebruik ik om me te richten op de kortere opdrachten en dan met name portretfoto’s bij interviews. Het gaat dan over interviews uit de gezondheidszorg of de feel-good hoek, waarbij mensen iets hebben meegemaakt. Ik vind het mooi als ik de platte tekst van het interview krijg en dat je daar beeld bij gaat maken. Gewoon een-op-een met die persoon. Dat hoeven niet veel foto’s te zijn, maar gewoon een paar met wat variatie. Het contact is dan veel intenser dan bij een bruiloft. Soms krijg ik gewoon kippenvel van de verhalen. Er moet een vertrouwensband zijn en dat vind ik echt heel boeiend. Dat is ook precies waar ik me in wil verbeteren en waar ik meer werk in wil gaan doen.
Misschien was ik daar eerst niet aan toe, ook persoonlijk niet. Bij een bruiloft heb je toch iets meer afstand, je legt vast wat er gebeurt. Zo’n portretfoto is veel beschouwender van aard.

Je hebt besloten om de baan naast je fotografie te behouden. Je had er ook voor kunnen kiezen om helemaal de fotografie in te gaan.
Het zou kunnen inderdaad, maar het zelfstandig ondernemerschap vind ik bijzonder zwaar en ik weet niet of ik nu de goede ondernemer ben om er honderd procent voor te gaan.

Wat maakt het ondernemen dan zo zwaar?
Alles eigenlijk. Ik vind ondernemen echt een vak apart. Het is een tweede vak naast een ander vak. Acquisitie, administratie, netwerken en alles wat er nog bij komt kijken vind ik best wel een heftig ding.

Dat had je je niet bedacht?
Je weet wel dat zelfstandig fotograaf zijn meer is dan alleen fotograferen, maar als je het niet probeert weet je ook niet of je het kan. Ik probeer het nu op hele kleine schaal met een beperkt risico, zo zie ik het. Het fotograferen komt wel goed. Het ondernemen moet je liggen. Sommigen worden er helemaal niet gelukkig van, anderen wel. Ik hang er nog een beetje tussen in.

Er wordt best wel gemopperd op mensen die een vaste baan hebben en die fotografie er bij doen.
Ik kan dat aan de ene kant wel voorstellen. Maar er zitten ook veel gradaties in. Zelf werk ik alleen voor de marktconforme tarieven. Ik zal nooit zeggen dat ik het goedkoop doe omdat ik een vaste baan heb. Er is ook geen opdrachtgever die mij minder wil betalen omdat ik een ander inkomen heb. Dat zal ik ook nooit accepteren. Ik werk parttime en mijn inkomsten uit de fotografie zijn niet geheel vrijblijvend. Dus moet ik het wel marktconform doen. Ik wil ook weten of ik bestaansrecht heb als fotograaf, dus dat ik ook kan verkopen voor wat het waard is.

Zonder een vaste baan is het lastig om rond te komen in de fotografie?
Een vaste baan geeft wel veel rust. Dat kan een keuze zijn. Mij bevalt het heel goed. De fotografie is wel echt een serieuze carrière voor mij. Als ik wel genoeg geld kan verdienen, maak ik misschien wel de overstap om er fulltime in te gaan werken. Het is niet dat ik dat per se niet wil. Ik ken ook fotografen die het wel fulltime doen en zie soms ook wat een strijd het is om voldoende inkomen te krijgen. Dat vind ik best wel zwaar.
Mijn keuze heeft ook wel consequenties. Ik kan fotografisch om die reden ook veel minder. Ik moet me ook richten op minder dingen en daar proberen goed in te worden. Ik moet ook wel eens opdrachten afzeggen omdat ik niet kan. Dat is het nadeel als je er een baan bij hebt.