Net afgestudeerd en nu al een prijs bij de World Press Photo. Het overkomt de Nederlandse fotografe Ananda van der Pluijm (1980) met een serie over haar halfbroer Martin. Tegelijk gaat de serie vooral over haar eigen eenzaamheid en de zoektocht naar een rol en functie.
Van der Pluijm beseft dat ze nog maar net komt kijken. “Misschien komt het allemaal te vroeg, want hoe kan ik dit overtreffen?”, overdenkt ze. Het is voor haar wel een bevestiging dat ze met haar foto’s communiceert. Tijdens haar studie Algemene Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam aangevuld met de master Photographic Studies van de Universiteit Leiden, komt ze in aanraking met de fotografie. Ze vindt fotografie een interessant vakgebied en begeleidt fotografen via Paradox, maar heeft dan nog niet de behoefte om zelf te fotograferen. Dat komt pas als ze na haar studie op wereldreis gaat, bepakt met een camera. Ze woont soms bij mensen thuis en maakt foto’s van het dagelijks leven. Dat doe ze bijvoorbeeld ook in Luik, om een van haar twee afstudeerprojecten aan de Fotoacademie te fotograferen. Ze spreekt mensen op straat aan en slaapt iedere nacht ergens anders.
(H)erkenning
De trigger om te fotograferen is de eenzaamheid die Van der Pluijm ervoer in de periode dat ze was geveld door de auto-immuunziekte Guillain-Barré als gevolg van een infectie tijdens de wereldreis. “Ik wilde erkenning voor wat ik had meegemaakt. De universele eenzaamheid ervoer ik als heel heftig, ik had heel erg de behoefte om dat te laten zien. Het gaat bij mij altijd om het gebrek aan contact, een universeel gevoel. Mensen zijn bang om hun eenzaamheid te laten zien, dat is namelijk niet sexy. Bij iedereen gebeurt echter wel eens iets heftigs, maar mensen gaan daar zo snel aan voorbij. Ik wil een tegengeluid laten horen en hoop dat anderen zich daarin herkennen. Het zogenaamde fantastische leven dat iedereen heeft op Facebook, is dat echt zo?”
Goede verstaander
Om het verhaal te vertellen, kiest ze voor een autonoom documentaire vorm. “Mijn intentie is autonoom en het ziet er documentair uit. Het gaat over thema’s die ook bij andere mensen leven. Het is wel voor de goede verstaander.” De bekroonde serie Martin, over haar halfbroer die in de jeugdopvang heeft gezeten en weer bij hun moeder gaat wonen, is een goed voorbeeld. “De een vindt het geweldig, de ander snapt het niet. Dat is allebei goed.” Van der Pluijm gaat door met haar halfbroer, maar zoekt ook nieuwe kleine verhalen waarin ze haar thematiek kan uitwerken. Dat hoeft niet meer per se dichtbij huis. “Het kan natuurlijk dichtbij huis. Maar ik ben er wel aan toe om mijn wereld groter te maken en wat tijd in te halen.”