Onder de titel Regressive presenteert het MMKA de fotoserieDusk & Dawn (2009), de installatie Keyhole (2011) en de fotoserie Berlin (2012) van Erwin Olaf. Keyhole, recent verworven door het MMKA, en Berlin beleven in deze tentoonstelling hun Nederlandse premières.

Johannes Vermeer Prijs
In 2011 ontving Erwin Olaf (1959) de Johannes Vermeer Prijs voor zijn hele oeuvre, dat bestaat uit vrije fotografie, video, modefotografie, reclame en museale projecten. Deze prijs heeft hij aangewend om de serie Berlin te realiseren. Met de in Berlijn gemaakte scènes en portretten geeft Erwin Olaf een beeld van de door hem gevoelde gelijkenis tussen het interbellum – de periode tussen de twee wereldoorlogen – en onze huidige tijd.

Berlin
De serie Berlin, bestaande uit een aantal filmachtige scènes en portretten, is op verschillende locaties in Berlijn gefotografeerd. ‘Ik ben gegrepen door de kunst en cultuur in Berlijn, zowel nu als van de jaren ’20 en ’30 toen de stad zinderde van het naderende onheil’, verklaart Erwin Olaf.

Kantelpunt
Het Olympisch Stadion uit 1936, de loge van de Vrijmetselaarsvereniging, het Rathaus Schöneberg waar de Amerikaanse president Kennedy in 1963 de historische woorden:”Ich bin ein Berliner’, uitsprak zijn slechts enkele voorbeelden van locaties waar Erwin Olaf zijn foto’s heeft gemaakt. In tegenstelling tot zijn eerdere vrije werk is in Berlijn alles op locatie geschoten, er is geen studio of decorbouw aan te pas gekomen. Het heeft surrealistische, op filmstills lijkende beelden opgeleverd, met een enorme rijkdom aan details. Het dromerige, zo niet nachtmerrieachtige van die periode en onze huidige tijd, aangescherpt door de beladen locaties in Berlijn, combineert Erwin Olaf met het thema machtsstrijd, uitgebeeld door het kind in de foto’s. Zijn motivatie:’ Ik zie overeenkomsten tussen onze huidige tijd en het interbellum. Wij, de westerse wereld, dansen op de rand van de vulkaan. Je voelt dat er iets onheilspellends op ons afkomt, je leest het in de kranten, maar we feesten gewoon door. We staan op een kantelpunt, dat gevoel heb ik willen uitdrukken in deze serie’.

Keyhole
Keyhole is een ruimte met aan de buitenkant portretten waarop mannen, vrouwen en kinderen zich vrijwel allemaal met het hoofd van de toeschouwer hebben afgewend. Door hun houding en de sobere, tijdloos aandoende omgeving is een emotie van schaamte en vernedering voelbaar. Aan twee zijden van de ruimte bevinden zich deuren waar door een sleutelgat naar binnen gekeken kan worden.

In de schaduw van morgen
Gedeeltelijk overlappend met de tentoonstellingen van Erwin Olaf presenteert het MMKA een omvangrijke presentatie schilderkunst uit het interbellum, getiteld: In de schaduw van morgen. Neorealisme in Nederland. De tentoonstelling laat werken zien van onder anderen: Carel Willink, Pyke Koch, Raoul Hynckes, Wim Schuhmacher, Johan Mekkink, Dick Ket en Edgar Fernhout. Grote bijzonderheid: de tentoonstelling is een reprise van De bange jaren dertig die in 1960 in het Gemeentemuseum Arnhem, nu MMKA, georganiseerd werd. Deze tentoonstelling legde voor het eerste de vinger op de neorealistische schilderkunst in Nederland en bracht kunstenaars bij elkaar die in de jaren ’30 van de vorige eeuw, bewust of onbewust, de dreiging van een naderende oorlog in beeld brachten.

Erwin Olaf. Regressive 27 oktober 2012 t/m 27 januari 2013 In de schaduw van morgen. Neorealisme in Nederland.18 november 2012 t/m 18 februari 2013