‘Een foto zegt meer dan duizend woorden’, zo luidt het gezegde. Voor veel foto’s gaat dat echter helemaal niet op. Het is vaak juist andersom: dikwijls schuilen extra betekenissen en bijzondere wetenswaardigheden achter het beeld dat we te zien krijgen. Die verborgen verhalen worden ontsluierd in de expositie in het Persmuseum. Het Persmuseum presenteert van 21 maart tot en met 31 augustus 2014 de tentoonstelling Icoonfoto’s en de hedendaagse beeldcultuur een inspirerende reis langs foto’s en beelden die tot ons collectieve geheugen behoren. De vraag welke beelden werkelijk beklijven en aan welke eigenschappen die voldoen komt aan de orde. Maar ook: hoe worden we eigenlijk gestuurd in ons beeld van het nieuws en van de geschiedenis? Wanneer is een foto gemaakt en wie heeft er baat bij dat de beelden getoond worden? Aan de hand van een serie bekende (icoon)foto’s wordt getoond hoe divers de verschijning ervan is geweest. Van publicatie in kranten, tijdschriften en op internet tot verbeelding in de openbare ruimte. Van het napalmmeisje uit Zuid-Vietnam, de man voor de tanks op het Plein van de Hemelse Vrede en de aanslagen op het World Trade Center in New York in 2001. Icoonfoto’s bevatten een aantal opmerkelijke karakteristieken die in de tentoonstelling voor het voetlicht worden gebracht. Zo wordt getoond hoe de bekende blauw-rode campagneposter van Barack Obama in de herkenbare street-art-stijl geïnspireerd is op de bekende foto van Che Guevara door Alberto Korda. Tenslotte bevatten icoonfoto’s een symbolische betekenis die verandert in de loop van de tijd. Een foto van de socialistische voorman Pieter Jelles Troelstra illustreert dit proces. Hoewel de foto gemaakt is in 1912, wordt deze veelvuldig gebruikt om Troelstra’s mislukte revolutiepoging uit 1918 te verbeelden. Een recenter voorbeeld is een foto van een groep Marokkaanse jongens die in Kamp Westerbork luistert naar het verhaal van een kampoverlevende. Deze foto wordt consequent gebruikt om nieuwsberichten te illustreren waarbij Marokkaanse jongens negatief in het nieuws komen.

De tentoonstelling is mede op basis van het onderzoek van Martijn Kleppe samengesteld. Hij heeft over dit onderwerp het boek ‘Canonieke icoonfoto’s’ uitgebracht. Dit boek is in het Persmuseum te koop voor € 26,-.