Verolme scheepswerf, Botlek, Rotterdam, 1962 © Aart Klein

Voor de tentoonstellingsreeks ‘De collectie belicht door…’ vraagt het Nederlands Fotomuseum een gastcurator om een persoonlijke keuze te maken uit de rijke museumcollectie. De Nederlandse fotograaf Vincent Mentzel heeft als eerste gastcurator beelden geselecteerd die hem inspireren, aan het hart gaan of waar een persoonlijk verhaal achter schuil gaat. De tentoonstelling laat iconen uit de collectie zien, waaronder werk van Aart Klein, Ed van der Elsken en Peter Martens. Maar ook nog nooit eerder getoond werk maakt deel uit van de selectie.

Topje van de ijsberg
‘Wat ik kan laten zien is slechts een topje van de ijsberg’, vertelt Mentzel. ‘Het is bijna onmogelijk om uit een collectie van vijf miljoen beelden tot een verantwoorde keuze van vijftien favorieten te komen.’ De selectie laat zien welke rol fotografie speelt in het leven van Mentzel. Het zijn beelden die refereren aan zijn carrière als fotojournalist, die herinneringen oproepen aan bevriende fotografen of die simpelweg op zijn netvlies gebrand staan. Een foto van Aart Klein is zo’n beeld dat in zijn hoofd blijft zitten: ‘In mijn Dordtse jongenskamer hing de Aart Klein kalender van de bouw van de Deltawerken. Contrastrijk gefotografeerd en hard zwart/wit gedrukt. Met die foto op mijn netvlies viel ik in slaap. Deze foto’s waren bepalend voor mijn latere blik op de wereld en het gebruik van fotografie daarin.’

Moondog © Peter Martens / Nederlands Fotomuseum

Fotojournalist
Vincent Mentzel is een van de belangrijkste fotojournalisten van Nederland. Hij heeft jaren gewerkt voor onder meer NRC Handelsblad. In zijn selectie zit een foto van fotojournalist Koen Wessing, die net als Mentzel vaak voor reportages de wereld overging. In zijn werk herkent hij een zekere gedrevenheid: ‘Het doel om jouw beeld van de samenleving te laten zien en anderen te willen laten geloven dat jouw fotografische werkelijkheid ook die van hen zou moeten zijn’.
Mentzel publiceerde regelmatig in boeken, buitenlandse kranten en tijdschriften als Newsweek, TimeLife en de New York Times. Voor zijn werk is hij meermalen onderscheiden met onder andere de Zilveren Camera en bij World Press Photo.

Zelfportretten
Met deze tentoonstelling wil de gastcurator niet alleen foto’s, maar ook de fotograaf achter de foto laten zien. Het is de fotograaf die zich vaak in bochten wringt om schrijnende situaties vast te leggen. Een goede kwaliteit is volgens Mentzel het vermogen om je als fotograaf te kunnen aanpassen aan iedere omgeving. Iemand die dat als geen ander kon was de Duitse fotograaf Erich Salomon. ‘Als parlementair en documentair fotograaf in Den Haag en Berlijn wist Salomon de macht van binnenuit te fotograferen.’ Het nog nooit eerder vertoonde zelfportret van Salomon is te zien in de tentoonstelling.

De tentoonstelling bestaat uit vijftien afdrukken, aangevuld met een digitale presentatie van nog eens vijfentwintig beelden. De tentoonstelling wordt geïntroduceerd door een kort interview en bij iedere foto is de persoonlijke motivatie van Vincent Mentzel te lezen.